طلاق از طرف مرد در کنار طلاق از طرف زن و طلاق توافقی از انواع دعاوی طلاق در دادگاه خانواده میباشد. براساس مقررات قانونی طلاق، مردان این حق را دارند تا هر زمان که اراده کنند، به زندگی مشترک پایان داده و زن خود را طلاق بدهند. البته قانون جدید طلاق از طرف مرد شرایط و مراحلی برای طلاق یک طرفه از جانب مرد درنظر گرفته تا مرد نتواند به راحتی زن خود را طلاق دهد. بنابراین با حکومت قانون جدید طلاق، رویه سابق تغییر پیدا کرده است و جدایی از سوی مرد به سادگی قبل نیست. در همین راستا ما در این مقاله طبق قانون جدید طلاق از طرف مرد توضیح میدهیم که طلاق از طرف مرد و شرایط طلاق از جانب مرد چیست. همچنین نحوه ارجاع طلاق به داوری، مراحل درخواست طلاق از طرف مرد و اخذ گواهی عدم امکان سازش برای طلاق به درخواست مرد را مورد بررسی قرار میدهیم.
طلاق از طرف مرد
طلاق از طرف مرد یکی از انواع طلاق و جدایی در قوانین مربوطه در کشور عزیزمان ایران میباشد. درواقع زن و شوهر به شیوه های گوناگونی میتوانند جهت جدایی از یکدیگر اقدام نمایند. همانطور که احتمالا میدانید طلاق انواع مختلفی نظیر طلاق توافقی، طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد دارد.
طلاق از جانب مرد به طلاقی گفته میشود که در آن مرد به دنبال جدایی بوده و اصرار به طلاق دارد. در این نوع طلاق زن قصدی برای جدایی و پایان زندگی مشترک ندارد. درواقع در طلاق از طرف مرد، زن اصرار به زندگی مشترک داشته و مرد ناچار میشود جهت طلاق، به صورت یکطرفه اقدام نماید.
در این نوع طلاق، مرد به صورت مستقیم و بدون توافق با همسر خود اقدام به تنظیم دادخواست طلاق نموده و به دادگاه خانواده مراجعه میکند. البته توجه داشته باشید که مرد میتواند در این خصوص به وکیل طلاق تهران مراجعه کرده تا تمامی امور مربوط به طلاق از طرف وکیل متخصص صورت گیرد.
علی ایحال پس از اینکه پرونده طلاق به دادگاه صالح ارسال شد، مرد و زن یا وکلای آنها در جلسات دادرسی شرکت کرده و به صورت ترافعی به ارائه دفاعیات خود در این زمینه میپردازند. درنهایت دادگاه محترم نیز باتوجه به اینکه زن تمایلی به جدایی ندارد، موضوع و اظهارات طرفین یا وکلای ایشان را بررسی کرده و رای طلاق را صادر مینماید. در این موارد معمولا دادگاه محترم اجرای صیغه طلاق را منوط به پرداخت کامل حق و حقوق زن نظیر مهریه، حق تنصیف، نفقه، اجرت المثل و … یا فراهم نمودن ترتیب پرداخت آن مینماید.
مراحل طلاق از طرف مرد
مراحل طلاق از طرف مرد طبق قانون جدید مشخص و پیش بینی شده است. درواقع مردان برای گرفتن طلاق مکلف هستند مراحل قانونی متعددی را طی نمایند. ما در این ادامه این بخش از مقاله، مراحل طلاق از طرف مرد را شرح میدهیم.
- تنظیم دادخواست مناسب: صدور گواهی عدم امکان سازش: اولین مرحله ای که مرد بایستی برای گرفتن طلاق انجام دهد تنظیم یک دادخواست مناسب جهت صدور گواهی عدم امکان سازش میباشد.
- مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواشت: در این مرحله از طلاق از طرف مرد، مرد بایستی به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و نسبت به ثبت دادخواست طلاق از طرف مرد و تایید آن اقدام نماید.
- ارسال پرونده به دادگاه خانواده صالح و پیگیری آن: در قدم بدی، پرونده به دادگاه خانواده مربوطه ارسال شده و مرد میبایست جهت پیگیری پرونده به دادگاه مراجعه نماید.
- شرکت در جلسات رسیدگی: زوجین بایستی در جلسات رسیدگی که دادگاه زمان آن را تایید مینماید، شرکت نموده و لوایح دفاعی خود را تقدیم دادگاه نمایند.
- ارجاع موضوع به داوری: در این مرحله از طلاق از طرف مرد، دادگاه محترم، زن و شوهر را به داوری ارجاع خواهد داد. در این مرحله زن و شوهر میبایست یک شخص متاهل و واجد شرایط را از میان اقوام و نزدیکان خویش به عنوان داور معرفی نمایند.
- صدور گواهی عدم امکان سازش: چنانچه دادگاه خانواده تشخیص دهد که ادامه زندگی مشترک برای زوجین ممکن نیست، تحت شرایطی که گفته شد، اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش مینماید.
- تجدیدنظرخواهی: مرد بایستی در مرحله تجدیدنظرخواهی نیز در دادگاه محترم تجدیدنظر حضور یافته و به همراه همسر خود در جلسات مربوطه شرکت نماید.
- فرجام خواهی: طلاق از دعاوی بوده که در مرحله دیوان عالی کشور نیز مورد رسیدگی قضات دیوان عالی قرار میگیرد. بنابراین مرد و زن بایستی در این مرحله نیز از حق و حقوق خویش دفاع کرده و در جلسات دادرسی شرکت نمایند.
- پرداخت حق و حقوق مالی زن: در این مرحله، مرد بایستی نسبت به پرداخت کامل حق و حقوق مالی زوجه اقدام نماید. از مهمترین حق و حقوق مالی زن در زندگی مشترک میتوان به مهریه، نفقه، حق تنصیف، اجرت المثل و … اشاره نمود.
- مراجعه به دفترخانه جهت ثبت طلاق: در آخرین مرحله مرد با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش و سایر مدارک لازم که توسط دادگاه تعیین میشود، به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق یا همان محضر مراجعه کرده و از این طریق خطبه طلاق را جاری مینماید.
البته به این موضوع توجه داشته باشید که چنانچه وکیل داشته باشید تمامی مراحل مارالذکر از تنظیم دادخواست تا شرکت در جلسات و اخذ رای و … توسط وکیل طلاق از طرف مرد انجام میگردد.
طلاق از طرف مرد در دوران عقد
شوربختانه امروزه زن و مرد تازه ازدواج کرده با مشکلات فراروانی نظیر مباحث اقتصادی و مالی، موضوعات جنسی و زناشویی، دخالتها و حساسیتهای بیش از حد خانواده ها و کنترل فزندان و … مواجه میشوند. بنابراین بسیاری از زوجین در دوران عقد به طرق مختلف نظیر طلاق توافقی، طلاق یکطرفه و … از یکدیگر جدا میشوند. دوران عقد در اصطلاح به بازه زمانی گفته میشود که عقد نکاح منعقد شده اما زن و شوهر همچنان زندگی مشترک را شروع نکرده اند. گذشته از دلایل و چرایی این موضوع و ریشه یابی آن، بایستی اذعان داشت که قانون این اختیار را به زوج داده تا هر زمان که بخواهد به دادگاه خانواده مراجعه کرده و درخواست طلاق نماید.
بنابراین طلاق از طرف مرد در دوران عقد تفاوتی با طلاق از طرف مرد پس از آغاز زندگی مشترک زوجین ندارد. مرد اختیار دارد تا هر زمان که اراده کند وکیل طلاق گرفته و یا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و درخواست طلاق نماید. درواقع مرد میتواند در زمان عقد نیز با اخذ گواهی عدم امکان سازش و پرداخت کامل حق و حقوق زوجه، به زندگی مشترک خود پایان دهد.
البته در طلاق از طرف مرد در دوران عقد میزان مهریه قابل مطالبه زن میتواند تحت شرایط خاصی متفاوت باشد. درواقع چنانچه زن و مردی در دوران عقد بایکدیگر رابطه جنسی نداشته باشند، مهریه ای که زوج بایستی به همسر خود بدهد، برابر با نصف مهریه ای است که زوجین در هنگام عقد توافق نموده اند.
مهمترین نکات درخواست طلاق از طرف مرد
- باتوجه به ماده 29 قانون حمایت خانواده، در انواع طلاق نظیر طلاق توافقی، طلاق از جانب زوجیا طلاق از طرف زن، قاضی محترم دادگاه خانواده میبایست نسبت به سایر حق و حقوق مالی زوجه شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل، حق تنصیف، حق حضانت فرزند، حق ملاقات فرزندان، نفقه کودکان و … تعیین تکلیف نماید.
- دادگاه خانواده صالح در دعوی طلاق از طرف مرد، دادگاهی است که نشانی و محل اقامت زوجه در محدوده قضایی آن دادگاه واقع شده باشد.
- جهت ثبت دادخواست طلاق، مرد میبایست با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا به صورت غیرحضوری در سامانه ثنا یا سامانه ابلاغ الکترونیک ثبت نام کرده باشد.
- در دعوی طلاق از طرف مرد به هر نحوی که باشد مهریه زن پابرجا مانده و به زن تعلق میگیرد.حتی درصورتی که دادگاه اقدام به صدور رای غیابی نماید، مهریه زن زائل نخواهد شد.
- همانطور که گفتیم چنانچه زن و مرد با یکیدیگر نزدیکی نداشته و دخول واقع نشده باشد، مهریه زن به نصف میزان مقرر تقلیل مییابد. در این صورت طلاق از نوع بائن غیرمدخوله بوده و زوجین میتوانند پس از طلاق، شناسنامه خود را تعویض کرده یا به اصطلاح عموم، ازدواج و طلاق را از شناسنامه پاک کنند.
- طلاق از طرف مرد یک نوع طلاق رجعیبه حساب می آید و مرد حق رجوع دارد. درواقع مرد میتواند در مدت زمان عده که چیزی حدود ۳ ماه میباشد، به زن خود و زندگی مشترک رجوع نماید. البته درصورتی که زوجه دوشیزه یا باکره و یا یائسه باشد، طلاق بائن بوده و مرد حق رجوع به زن را ندارد.
- چنانچه طلاق از طرف مرد از نوع رجعی باشد، رویه عملی محضرخانه ها یا دفاتر طلاق زمانبر و طولانی خواهد شد. در این حالت در ابتدا صورتجلسه ای جهت ثبت طلاق تنظیم میگردد و پس از انقضای مدت زمان عده، طلاق نامه صادر و شناسنامه ها مهر خواهد شد.
- اجرت المثل ایام زوجیت در طلاق به درخواست مرد، با نظر کارشناس یا کارشناسان رسمی دادگستری تعیین شده و مرد مکلف به پرداخت آن خواهد بود.
- درصورتی که زن در دادگاه اعلام و اقرار نماید که بدون چشمداشت و به صورت رایگان و تبرعا در منزل شوهر کار میکرده، دیگر مستحق دریافت اجرت المثل نخواهد بود.
- همانطور که گفته شد چنانچه زوجه مهریه و سایر حق و حقوق مالی خود را دریافت نکرده باشد در حکم طلاق از طرف مرد ذکر میگردد که ثبت و خواندن صیغه طلاق در دفترخانه منوط به پرداخت حقوق مالی زن میباشد.
- چنانچه مهریه در طلاق از طرف مرد از نوع عندالمطالبه باشد مرد میتواند پس از قطعیت حکم طلاق در صورت وجود شرایط قانونی، درخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه محترم نماید. در این صورت دادگاه خانواده تشکیل جلسه داده و پس از استماع اظهارات طرفین و اظهارات شهود معرفی شده، حکم به تقسیط مهریه و یا حکم به اعسار از پرداخت مهریه میدهد.
- معمولا مردان بنابر دلایل گوناگون و بدون توجه کافی به عواقب آن، مبادرت به امضای شرط تنصیف مندرج در عقدنامه های چاپی و از پیش تعریف شده مینمایند. در این صورت مرد نه تنها بایستی مهریه زوجه را تمام و کمال پرداخت نماید بلکه ملزم میگردد که نصف اموال خود را نیز به نام همسرش کند.
- حق تنصیف اموال بدین معنی است که مرد بایستی تا نصف اموالی که در ایام زندگی مشترک به دست آورده و یا معادل آن را به زن واگذار نماید به شرط اینکه مال بدست آمده موجود باشد. در رویه دادگاه ها و در اکثر موارد نیز قضات محترم، معادل ریالی نصف اموال شوهر را تعیین و محاسبه مینمایند.
- رویه کنونی محاکم خانواده با استناد به قانون جدید حمایت از خانواده، امکان جمع اجرت المثل و حق تنصیف را به زن میدهد. به عبارت ساده تر زن این اختیار را دارد که نه تنها اجرت المثل را از شوهر مطالبه کند بلکه از حق تنصیف اموال (در اصطلاح عامه شرط نصف اموال) نیز استفاده نماید.
- درصورتی که طلاق به دخواست مرد به دلیل قصور و تخلف زن از وظایف زناشویی و همسری باشد، حق تنصیف دارایی برای زن از بین میرود. به عنوان مثال زمانی که مرد حکم عدم تمکین زوجه را از دادگاه گرفته باشد.
- اثبات و احراز رابطه نامشروع زوجه با دیگران، زنای زن با مرد غریبه، عدم تمکین زن از انجام وظایف زناشویی و به طور کلی هرگونه تخلف از ناحیه زوجه حق مهریه زن را از بین نمیبرد.
- نگهداری و حضانت کودک بر اساس مصلحت و قبطه ایشان و توافق زوجین با توجه به سن و سال کودک تعیین میگردد. همچنین نفقه فرزند نیز در حکم طلاق از طرف مرد تعیین و تکلیف خواهد شد.
- این امکان وجود دارد که زن قبلا ازدواج دیگری داشته و یا بنابر دلایل مختلف باکره نبوده و زن و مرد نسبت به وقوع نزدیکی یا دخول اختلاف داشته باشند. درواقع زن مدعی وقوع نزدیکی و دخول بوده و مرد ادعا دارد که دخول و نزدیکی صورت نگرفته است. به طور کلی قانون در این مورد مسکوت مانده ولی به تبعیت از اصول فقهی و شرعی،قول و ادعای زن با قسم مقدم میباشد.
- بدیهی است که زوجین یا وکلای آنها میتوانند در هر مرحله از رسیدگی به طلاق از طرف مرد، با یکدیگر بر سر مسائل مبتلابه نظیر حق و حقوق مالی و تکالیف قانونی و … توافق نمایند. در این صورت نوع طلاق تغییر کرده و رای دادگاه به طلاق توافقی تبدیل خواهد شد.
- قانون طلاق به درخواست زوج مربوط به مسلمانان و ایرانیان عزیز میباشد و سایر اقلیتهای مذهبی شناخته شده در قانون اساسی، مقررات خاص خود را دارند. دادگاه خانواده نیز مکلف به پیروی از قوانین و مقررات اقلیتهای مذکور درخصوص طلاق و احوال شخصیه ایشان میباشد.
- همانطور که اشاره شد چنانچه زوج وکیل داشته باشد، کلیه مراحل طلاق از طرف مرد توسط وکیل و بدون نیاز به حضور مرد انجام میگردد.
طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن
گفتیم که قانون به شوهر این اختیار را داده تا هر لحظه که تصمیم بگیرد با مراجعه به دادگاه خانواده به زندگی زناشویی خود پایان دهد. اما پرسشی که همواره مطرح میشود این است که تبعات طلاق توسط مرد بدون رضایت زن چیست؟ آیا درخواست طلاق از طرف زوج برای زوجه مزایای مالی دارد؟
چنانچه زنی که مرتکب تقصیر و تخلفی در روابط زناشویی نشده و راضی به طلاق نیست، آیا از مزایایی مالی در طلاق از طرف مرد برخوردار میباشد؟ برای پاسخ به این پرسشها بایستی اذعان داشت که در عین حال که مرد میتواند هر زمان زوجه را طلاق دهد ولی این طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن میتواند حقوق و مزیتهای مالی برای زوجه داشته باشد. این مزیتها به شرح ذیل میباشد.
- نفقه زن در ایام عده در طلاق از طرف زوج بر عهده شوهر خواهد بود.
- در طلاق از جانب زوج، مرد مکلف است تا نصف دارایی که در زمان زندگی مشترک بدست آورده یا معادل ریالی آن را به زوجه بدهد.
- اجرت المثل زوجه در طلاق به درخواست زوج مورد ارزیابی کارشناس قرار گرفته و شوهر مکلف به پرداخت اجرت المثل ایام زوجیت خواهد بود.
- زوج بایستی مهریه زن را به صورت کامل به ایشان پرداخت نماید. البته امکان درخواست تقسیط مهریه در طلاق از جانب زوج وجود دارد.
- چنانچه مرد در مدن زمان عده زن، فوت نماید، زوجه علی رغم ثبت طلاق و جدایی از شوهر خود ارث میبرد.
قانون جدید طلاق از طرف مرد
برای پاسخ به این پرسش که قانون طلاق از طرف مرد چیست بایستی قوانین جدید طلاق را مورد بررسی قرار دهیم. همانطور که اشاره کردیم در قوانین سابق طلاق، مرد میتوانست بدون هیچ دلیل و مدرکی نسبت به طلاق همسر خود اقدام نماید. درواقع در گذشته فقط کافی بود که مرد با معرفی دو شاهد مرد و عادل، نسبت به پرداخت حق و حقوق زن اقدام نماید تا دستور طلاق از جانب دادگاه محترم خانواده صادر شود.
ولی مطابق با قانون جدید طلاق از طرف مرد، مردان درصورتی میتوانند زن خود را طلاق بدهند که شرایط خاصی را مهیا و آماده نمایند. قانون جدید با رفع یک جانبه بودن طلاق و با ایجاد محدودیت جهت درخواست طلاق از طرف مرد و نحوه اجرای آن، از بروز آشفتگی در نظم اجتماعی طبق روال گذشته جلوگیری نموده است.
در حقیقت برخی از مردان با سوء استفاده و سوء رفتار از حکومت قانون پیشین موجب بی نظمی اجتماعی شده که درنتیجه لطمه و صدمه ای جبران ناپذیر به نهاد مهم خانواده وارد میساخت. از همین رو ایجاد محدودیتهایی درخصوص طلاق از جانب مرد و ضابطه مند کردن فرآیند این نوع طلاق، تصمیم عاقلانه ای به شمار می رود. درواقع این محدودیتها و ضوابط قانونی، جلوی تصمیمات عجولانه و شتابزده مردان را گرفته و به نهاد خانواده کمک میکند.
علی ایحال ماده 1133 قانون مدنی در 1381/8/19 اصلاح شد و قانونگذار صراحتا بیان داشت که مرد میتواند با رعایت شرایط و ضوابط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید. در ادامه نیز قانون حمایت خانواده در تاریخ 1391/12/1 به تصویب رسید که قوانین جدیدی را در امور مربوط به طلاق و امور خانوادگی وضع نمود.
بنابراین قانونگذار در قوانین مختلفی به موضوع طلاق پرداخته و قانون حمایت از خانواده، جدیدترین قانون طلاق از طرف مرد به شمار میرود. به طور کلی قانونگذار در مواد 24 تا 39 این قانون به بررسی شرایط درخواست طلاق از طرف مرد و نحوه اجرای حکم طلاق یکطرفه و … میپردازد.
ارجاع به داوری برای طلاق به درخواست زوج
به موجب قانون جدید حمایت خانواده، چنانچه مردی بخواهد از همسر خود جدا شود دهد، میبایست به دادگاه خانواده مراجعه نماید. همانطور که اشاره شد یکی از مراحل طلاق، ارجاع موضوع به داوری برای طلاق از طرف مرد میباشد که از طرف دادگاه صورت میگیرد. براساس این قانون، زمانی که دادگاه قرار ارجاع به داوری را صادر میکند، زوجین بایستی ظرف مهلت یک هفته از زمان ابلاغ، یک نفر را به عنوان داور خود به دادگاه معرفی نمایند.
البته توجه داشته باشید که بر اساس ماده 28 قانون حمایت خانواده، داور میبایست یک نفر از نزدیکان و اقوام زوجین بوده، متاهل و حداقل دارای سی سال سن باشد. همچنین دادگاه شخصی را به عنوان داور میپذیرد که به مسائل شرعی، خانوادگی و اجتماعی آگاه و آشنا باشد. از طرف دیگر ممکن است زوجین، شخص واجد شرایطی را در میان خویشان و اقوام خود پیدا نکنند یا به آنها دسترسی نباشد و یا اقوام واجد شرایط حاضر به همکاری و پذیرش داوری نباشند.
در این صورت هریک از زن و مرد این اختیار را دارند تا داور خود را از میان سایر افرادی که دارای صلاحیت پیش بینی شده باشد انتخاب کرده و به دادگاه معرفی نمایند. مضافا چنانچه یکی از زوجین از انتخاب داور امتناع ورزد یا توانایی انتخاب دارو را به هر دلیلی نداشته باشد، دادگاه میتواند به درخواست ایشان یا راسا، یک داور واجد شرایط قانونی انتخاب نماید.
البته درحال حاضر داوری در پرونده های طلاق از طرف مرد، موضوعی کاملا تشریفاتی به شمار می آید و به نوعی در تمام موارد بی اثر و بیهوده است. درواقع این درست است که دادگاه محترم به نظر داوران طلاق اهمیت میدهد ولی خود روند داوری به امری تشریفاتی تبدیل شده است. ولی به هرحال زوجین مکلفند یک نفر داور جهت طلاق از طرف مرد به دادگاه معرفی کرده و اقدامات مقتضی را انجام دهند.
مدارک لازم برای ثبت درخواست طلاق از جانب زوج
- عقدنامه یا سند نکاحیه یا سند ازدواج (یا رونوشت مصدق آن)
- شناسنامه مرد
- کارت ملی مرد
- دادخواست حقوقی مناسب
- سایر مدارک نظیر شهادت شهود و …
نکته: در اکثر موارد دیده شده که عقدنامه یا سند ازدواج در اختیار زوجه یا خانواده او میباشد. بنابراین درصورت عدم همکاری زن در دادن سند عقدنامه، مرد بایستی به همراه مدارک شناسایی خود به دفتر خانه ای که ازدواج ایشان در آنجا ثبت شده مراجعه کرده و رونوشت سند ازدواج را اخذ نماید. درواقع بدون ارائه سند ازدواج و یا رونوشت آن به دفاتر خدمات الکترونیک، امکان ثبت دادخواست وجود نخواهد داشت.
سخن پایانی
مطالب و موضوعات حقوقی به خصوص مبحث طلاق یکطرفه و مسائل مربوط به آن بسیار پیچیده و دشوار است. به همین دلیل بهتر است قبل از هر اقدامی با یک وکیل طلاق تهران و با تجربه و متخصص در امور مربوطه مشورت نمایید. چرا که طرح دعوی و تنظیم لوایح اشتباه و نادرست ممکن است به گونه ای به روند رسیدگی آسیب بزند که دیگر امکان اصلاح آن به هیچ عنوان نباشد.
تیم حقوقی وکیل زوم با استفاده از بهترین وکلای طلاق تهران، مجرب و مورد اعتماد آماده ارائه بهترین خدمات حقوقی به شما عزیزان میباشد. همچنین در صورتی که مایل به پرداخت حق الوکاله طلاق نیستید میتوانید بدون پرداخت حق الوکاله وکیل از خدمات تیم ما استفاده کنید. در این صورت صرفا با پرداخت مبلغ لازم در طول روند رسیدگی و تمام مراحل دادرسی از خدمات وکیل پایه یک دادگستری بهره مند خواهید گردید. این خدمات شامل تنظیم دادخواست، تنظیم لایحه، مشاوره و غیره به طور دائم و تحت نظر وکیل طلاق تهران می باشد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع که مراحل و شرایط طلاق از طرف مرد چیست، طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن، نمونه متن دادخواست طلاق به درخواست مرد و مدارک آن میتوانید با وکلای طلاق معرفی شده در وبسایت وکیل زوم تماس گرفته و از خدمات حقوقی ایشان استفاده نمایید.