مقاله پیش رو توسط وکیل عضو تهران در خصوص قانون چک صیادی برای آگاهی و آشنایی شما عزیزان تنظیم گردیده است.قبل از پاسخ به این سوال که چک صیادی چیست بهتر است بدانیم که چرا چک صیادی جایگزین چکهای قدیمی گردیده است.در واقع چک به همراه سفته همواره یکی از مهم‌ترین ابزار پرداخت وجه از طریق بانک محسوب میشود. چرا که دارای اعتبار زیادی است و افراد با استفاده از چک میتوانند مبادلات مالی خود را انجام دهند.آن روی دیگر چک ریسک و خطری است که همواره طرفین به خصوص دریافت کننده چک با آن روبرو میباشد. خطراتی که میتواند ناشی از جعل، کلاهبرداری، سرقت و دیگر جرایم مرتبط با صدور چک باشد.همین خطرات موجب شد تا نظام بانکی جهت کاهش ریسک صدور چک از اردیبهشت ماه سال 1400 چک صیادی را جایگزین تمام دسته چکهای قدیمی نماید. چک جدید نسبت به دسته چکهای قدیمی از اعتبار بالاتری برخوردار میباشد.ما در اینجا به بررسی چک و قانون جدیدی چک و چک صیادی میپردازیم.
چک چیست؟
ماده 310 قانون تجارت تعریف قانونی چک را ارائه نموده است.طبق ماده مذکور چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه سپرده است کلا یا بعضا مسترد نموده و یا به دیگری واگذار مینماید.به عبارت ساده تر چک سندی است که صادر کننده آن به بانک محال علیه دستور میدهد تا تمام یا بخشی از وجوهی را که نزد بانک دارد به دارنده چک پرداخت نماید.طبق ماده فوق الذکر صادر کننده میتواند چک را به حساب خود نیز صادر نموده و به عنوان دارنده به بانک محال علیه مراجعه نماید.قانون جدید چک
همانطور که توضیح داده شد خطرات مربوط به چکهای قدیمی نظیر جعل، سرقت و … باعث شد تا نظام بانکی کشور جهت کاهش ریسکهای صدور چک از اردیبهشت ماه سال 1400 چک جدید را جایگزین تمام دسته چکهای قدیمی نماید.چرا که چک صیادی نسبت به دسته چک قدیمی از اعتبار بسیار بالاتری برخوردار میباشد.لذا جهت آشنایی با قانون جدید چک به معرفی و بررسی کامل این چک جدید میپردازیم.چک صیادی چیست؟
مطابق قانون جدید چک، صدور دسته چک در کلیه بانکهای کشور میبایست از طریق سامانه صدور یکپارچه دسته چک که اصطلاحا به آن سامانه صیاد گفته میشود صورت گیرد.تا قبل از قانون جدید چک و ایجاد چک صیاد، مرجع صدور دسته چک صرفا شعب بانکی بودند. ولی در حال حاضر با عنایت به قانون جدید چک مرجع صدور کلیه دسته چکها مستقیما بانک مرکزی میباشد. لذا متقاضی چک توسط خود بانک مرکزی مورد اعتبار سنجی قرار میگیرد.همچنین سامانه صدور یکپارچه دسته چک زیر نظر مستقیم بانک مرکزی قرار دارد. لذا امکان نظارت دائمی و برخط بر افراد پر خطر توسط بــانک مــرکــزی فــراهم گردیده است.بنابراین بانک مرکزی به افرادی که سابقا به هر دلیلی در پرداخت وجه چک بد حسابی نموده اند و از چک برگشتی ایشان رفع سوء اثر نشده مجددا دسته چک جدید نخواهد داد.سامانه چک صیادی چیست؟
به طور کلی سامانه صیاد سامانه ای اینترنتی میباشد که به صورت مستقیم تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد. این سامانه از ارائه دست چک به افرادی که سابقه مالی نامناسبی دارند و پر ریسک میباشند خودداری مینماید.در واقع یکی از اساسی ترین اهداف و وظایف این سامانه کاهش صدور چک بلامحل و برگشتی میباشد. در واقع راه اندازی این سامانه موجب شفافیت بیشتر امور مالی افراد و در نتیجه شناخت بهتر صادرکنندگان چک گردیده است.این سامانه وظایف و خدمات فراوان وگوناگون دیگری نیز دارد. از آنجمله میتوان به استعلام چک، ثبت چک، انتقال و … در این سامانه اشاره نمود.در واقع طبق قانون جدید اساسا تمامی چکهای صیاد بایستی در سامانه صیاد به ثبت برسند. در غیر این صورت تنها به عنوان یک برگ سند عادی شناخته شده و مشمول قانون جدید چک صیادی نمیشوند.این بدان معنی است که چکی جدیدی که به ثبت نرسد ارزش و اعتبار چندانی ندارد. لذا توصیه میگردد قبل از این که چک جدیدی را دریافت کنید اطمینان حاصل نمایید که چک در سامانه صیاد به ثبت رسیده باشد.استعلام چک صیادی
راههای مختلفی جهت گرفتن استعلام چک صیادی وجود دارد. از جمله این راه ها میتوان به ارسال شناسه 16 رقمی به سرشماره 4040701701 ، مراجعه به سامانه بانک مرکزی، استعلام چک صیاد از طریق اینترنت بانک و برنامه های موجود در گوشی همراه اشاره نمود.در زیر به شرح مختصری از روشهای استعلام چک جدید میپردازیم.استعلام چک صیادی از طریق سایت بانک مرکزی
برای این منظور میتوانید به سامانه صدور یکپارچه دسته چکهای صیادی بانکها مراجعه کنید. به عنوان مثال میتوانید به بانک ملی و قسمت استعلام چک از بانک مرکزی مراجعه نمایید.در قسمت مذکور نیز با سه بخش مجزی به شرح زیر روبرو خواهید شد.- استعلام چک بر اساس اقلام اطلاعاتی چک
- استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی
- استعلام وضعیت اعباری چک صیادی
استعلام چک صیادی با پیامک
یکی دیگر از روشهای استعلام وضعیت چک صیادی استفاده از سامانه پیامکی میباشد. در این شیوه استعلام میبایست شماره صیاد یا همان کد 16 رقمی که بر روی چک درج گردیده را به سرشماره پیامکی 4040701701 ارسال نمایید.برای این منظور کد دستوری (*1*1* شناسه صیادی) را به سرشماره 4040701701 ارسال نمایید. با این کاراز وضعیت کلی چکهای برگشتی صادرکننده چک آگاه خواهید شد.بعد از این مرحله معمولا 10 الی 15 دقیقه طول میکشد تا وضعیت اعتباری صادرکننده چک برای شما ارسال گردد. در روش استعلام پیامکی چک صیادی، وضعیت اعتباری صادر کننده چک به صورت رنگ برای شما ارسال خواهد شد.معنی و مفهوم هر کدام از رنگها نیز به شرح زیر میباشد:وضعیت سفید: صادرکننده چک فاقد هرگونه سابقه چک برگشتی میباشد و یا درصورت وجود سابقه چک برگشتی تمامی موارد رفع سوء اثر گردیده است. وضعیت زرد: یعنی صادرکننده چک یا دارای یک فقره چک برگشتی بوده و یا حداکثر مبلغ 10 میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.وضعیت نارنجی: بدین معناست که صادرکننده چک یا دارای دو الی چهار فقره چک برگشتی بوده و یا حداکثر مبلغ 40 میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.وضعیت قهوه ای: طبق این رنگ صادرکننده چک یا دارای پنج تا ده فقره چک برگشتی بوده و یا نشانگر حداکثر مبلغ 100 میلیون تومان تعهد برگشتی است. وضعیت قرمز: این رنگ بیانگر بدترین وضعیت است بدین معنی که صادرکننده چک یا دارای بیش از ده فقره چک برگشتی است و یا بیش از مبلغ 100 میلیون تومان تعهد برگشتی دارد. نکته 1- در خصوص اشخاص حقوقی فاقد شناسه ملی ثبت شده در پایگاه داده بانک مرکزی، امکان گرفتن استعلام وضعیت اعتباری چک وجود ندارد.نکته 2- در خصوص برگ چکهایی که متعلق به اشخاص حقیقی دارای حساب مشترک هستند، وضعیت اعتباری اعلام شده مربوط به فرد دارای بالاترین مبلغ و بیشترین تعداد چک برگشتی از بین صاحبان حساب مشترک میباشد. نکته 3– همچنین در صورتی که کد دستوری مار الذکر را به خاطر نداشتید میتوانید با ارسال یک پیامک (بدون اهمیت متن ارسالی) به سرشماره 4040701701، راهنمای این سامانه پیامکی را دریافت نمایدد.استعلام چک صیادی از طریق اپلیکیشن
یکی دیگر از روشهای استعلام چک صیادی دانلود برنامه های استعلام چک و نرم افزارهای مجاز میباشد. بر اساس مجوز بانک مرکزی، سامانه صیاد بر روی این نرم افزارها نصب و فعال گردیده است.در واقع معامله کنندگان میتوانند با دانلود، نصب و راه اندازی هر یک از آنها از وضعیت چک مدنظر مطلع شوند. اپلیکیشنهایی که مجوز لازم را از بانک مرکزی دریافت کرده اند در سایت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت معرفی گردیده است.در سایت شاپرک اپلیکیشنهایی نظیر برنامه آپ، 724، تاپ، سکه، ایوا به چشم میخورد. البته کارکرد تمامی برنامه های مذکور تقریبا به یک شکل میباشد.همانطور که اشاره شد دسته چکهای صیادی در کلیه بانکها به‌صورت یک شکل و یک رنگ صادر میشود که بدون شک کار پسندیده ای است.در حال حاضر نیز دسته چک صیادی به روز شده و کلیه دسته چکهای جدید صیادی به رنگ بنفش بوده و تاریخ انقضا داشته و مضافا شناسه یکتای 16 رقمی بر روی آن درج گردیده است.طبق قانون جدید چک، تمامی مشخصات چک صیادی حتما میبایست توسط صادر کننده آن در سامانه صدور یکپارچه دسته چک به ثبت برسد.مضافا این نوع از چکهای جدید بایستی توسط زینفع و دارنده چک نیز در این سامانه مورد تایید قرار گیرد.انتقال چک صیادی
همانطور که تاکنون گفته شد ثبت چک صیادی در سامانه صیاد الزامی میباشد. این تکلیف فقط مختص به صدور چک جدید نمیباشد. در واقع برای انتقال چک جدید نیز بایستی حتما در سامانه صیاد به قبت برسند.برای انتقال چک صیادی نیز راه های مختلفی وجود دارد. یکی از این راه ها استفاده از خدمات ارائه شده در برنامه آپ میباشد.برای این منظور مراحل زیر را انجام دهید:- پس از دانلود و نصب برنامه آپ به قسمت انتقال چک صیادی مراجعه نمایید.
- اطلاعات خواسته شده را جهت احراز هویت وارد نمایید.
- بانک صادرکننده چک و شماره 16 رقمی چک را وارد و بر روی گزینه انتقال کلیک نمایید.
- مشخصات دریافت کننده چک را وارد و بر روی دکمه تایید کلیک نماید.
- در این مرحله یک پیامک حاوی ثبت انتقال چک در سامانه صیاد برای شما ارسال خواد شد.
آیا امکان صدور چک صیادی در وجه حامل وجود دارد؟
لازم به توضیح است که در قانون قدیم چک امکان صدور چک در وجه حامل وجود داشت.اما در قانون جدید چک امکان صدور چک صیادی در وجه حامل نبوده که این یک مزیت مهم به شمار می آید.ثبت چک صیادی بانک ملی
شما عزیزان همچنین میتوایند چک جدید را از طریق سامانه صیاد بانکها نیز به ثبت برسانید. جهت ثبت چک صیادی در سامانه صیاد بانک ملی نیز مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:- ابتدا وارد سایت بانک ملی شده و به قسمت ثبت چک در سامانه صیاد بانک بروید.
- سپس نوع مشتری شامل مشتری حقیقی یا حقوقی را انتخاب نموده و بر روی گزینه ثبت کلیک نمایید.
- در این مرحله جهت احراز هویت اطلاعات خواسته شده را وارد نمایید.
- در مرحله آخر نیز با وارد کردن رمز پویا، شماره کارت بانکی، و کد 16 رقمی صیادی چک خود را ثبت نمایید.
اعتبار چک صیادی
ملاحظه میفرمایید که با اجرای قانون جدید صدور چک و الزام صادر کننده آن به ثبت چک در سامانه صیادی و با عنایت به نظارت مستقیم بانک مرکزی در صدور چک صیادی و نظارت بر متقاضیان صدور چک صیادی دسته چک جدید الصدور از اعبار بسیار بالاتری نسبت به چک قدیمی برخوردار است.لذا با اجرای صحیح این قانون انتظار میرود کلیه جرائم مربوط به چک نظیر چک بلا محل و یا سرقت چک، جعل چک و غیره کاهش چشمگیری داشته باشد.انواع چک
طبق قوانین به خصوص قانون صدور چک انواعاین سند تجاری به 4 دسته کلی تقسیم میگردد. ما در زیر به طور مختصر به شرح انواع این سند تجاری میپردازیم.چک عادی
مطابق ماده یک قانون صدور چک، چک عادی چکی میباشد که اشخاص عهده بانکها به حساب جاری خود صادر مینمایند.در این نوع از چکها دارنده آن هیچ گونه تضمینی جز اعتبار صادر کننده آن نخواهد داشت.همان طور که از نامش پیداست این نوع چک معمولی ترین نوع چک میباشد.لذا از اعتبار پرداختی خاصی برخوردار نبوده و صرفا به اعتبار صادر کنند چک میتوان به آنها اطمینان نمود.چک رمزدار بانکی یا چک تضمین شده
به موجب ماده یک قانون صدور چک، چک تضمین شده به چکی گفته میشود که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر گردیده و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین میشود.بانک در این نوع چک پرداخت وجه را به دارنده چک تضمین مینماید.لازم به توضیح است که برای صدور چک تضمین شده نیازی به داشتن دسته چک نیست.لذا صرفا در صورت داشتن موجودی به اندازه مبلغ مورد نظر میتوانید به بانک مراجعه و درخواست صدور چک تضمین شده در وجه زینفع مشخص نمایید.چک رمز دار بین بانکی
چک بین بانکی نوعی چک رمزدار میباشد که شما با مراجعه به بانکی که در آن حساب دارید میتوانید صدور چک بین بانکی به نام زینفع مشخص را درخواست نمایید.بنابراین همانند چک تضمین شده نیازی به داشتن دسته چک نخواهید داشت.در حال حاضر این نوع چک از معتبر ترین وجوه غیر نقد به شمار می آید.چرا که امنیت این نوع چک در واقع وظیفه بانک است و در صورتی که برگ چک مفقود شود و یا حتی به سرقت برود جای هیچ نگرانی نیست.چک مسافرتی
بر اساس ماده یک قانون صدور چک، چک مسافرتی چکی میباشد که توسط بانک صادر گردیده و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت خواهئ گردید. چنانچه قصد دارید به خارج از کشور سفر کنید میتوانید از چک مسافرتی برای انتقال پول استفاده نمایید به شرطی که بانکی که در آن حساب دارید در کشور وشهر مقصد سفر شعبه داشته باشد.البته لازم به توضیح است که امروزه با عنایت به فراگیری استفاده از کارتهای بانکی و وجود عابر بانکها و اپلیکیشنهای پرداخت از طریق تلفن همراه، دیگر نیاز چندانی به چکهای مسافرتی دیده نمیشود.وکیل چک
مباحث حقوقی به خصوص مبحث چک و مسائل مربوط به آن بسیار پیچیده و دشوار میباشند.به همین دلیل بهتر است قبل از هر اقدامی با یک وکیل تهران و با تجربه و متخصص در امور مربوطه مشورت نمایید.چرا که طرح دعوی و تنظیم لوایح اشتباه و نادرست ممکن است به گونه ای به روند رسیدگی آسیب بزند که دیگر امکان تصحیح آن به هیچ عنوان نباشد.گروه حقوقی وکیل زوم با استفاده از بهترین وکلای تهران، مجرب و مورد اعتماد آماده ارائه بهترین خدمات حقوقی به شما عزیزان میباشد.همچنین در صورتی که مایل به پرداخت حق الوکاله نیستید میتوانید بدون پرداخت حق الوکاله وکیل از خدمات تیم ما استفاده کنید.
در این صورت صرفا با پرداخت مبلغ لازم در طول روند رسیدگی و تمام مراحل دادرسی از خدمات وکیل پایه یک دادگستری بهره مند خواهید گردید.
این خدمات شامل تنظیم دادخواست، تنظیم لایحه، مشاوره و … به طور دائم و تحت نظر وکیل تهران میباشد.
