در اغلب دعواها و درگیریها، افراد ناآگاه، جهت تخریب شخصیت دیگری و یا به جهت عدم کنترل بر خویش، اقدام به تهمت زدن به طرف مقابل میکنند. این موضوع قطعا موجب ناراحتی و آبروریزی برای مخاطب خواهد شد. ما در این نوشتار به این موضوع خواهیم پرداخت که جرم تهمت زدن چیست و همچنین به بررسی حکم و مجازات تهمت طبق قانون مجازات اسلامی و نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تهمت زدن، در دادسرا و دادگاه خواهیم پرداخت.
امروزه آبروی اشخاص همیشه یکی از مهمترین مسائل پیرامون جوامع بشری بوده و افراد به آبروی خود اهمیت بسیار زیادی میدهند. جدا از این موضوع که اهمیت زیادی به آبرو نیز شاید خیلی صحیح نباشد ولی این موضوع کاملا صحیح است که هیچ کس حق ندارد تحت به هیچ عنوان، با آبروی دیگر افراد بازی کرده و موجی ناراحتی دیگران شود. چراکه خداوند نیز در کتاب آسمانی قرآن، انسان را اشرف مخلوقات خطاب کرده و برای وی، چنانچه انسانیت خود را حفظ کند، شان و کرامت والایی در نظر گرفته است.
تهمت زدن
همانطور که گفتیم یکی از اعمال ناپسندی که افراد غالبا در زمان بحث یا دعوا انجام میدهند، بحث فحاشی و یا تهمت زدن به طرف مقابل دعوا است. اقدام به این عمل زشت و مذموم میتواند دلایل مختلفی نظیر عدم کنترل بر خویشتن، تحت فشار قرار دادن طرف مقابل، اذیت و آزار دیگری، انتقام گرفتن و … داشته باشد.
علی ایحال جوامع بشری به دلیل ناپسند بودن این عمل، به جرم انگاری این پدیده زشت پرداخته و در کشور عزیز ما ایران نیز، قانونگذار، تهمت زدن را جرم انگاری کرده و برای آن، حکم و مجازات بسیار سنگینی در نظر گرفته است. لذا درصورتی که شخصی، اقدام به تهمت زدن به دیگری نماید، این موضوع قابل پیگیری بوده و مرتکب در صورت اثبات، با جزای سنگینی مواجه خواهد شد. از همین رو و جهت اطلاع از اینکه ارکان جرم تهمت زدن و ادله اثبات این جرم چیست، در این مقاله این جرم را از منظر قانونی، مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تعریف جرم تهمت زدن
حال پرسشی که ممکن است مطرح شود این است که تعریف جرم تهمت زدن چیست و حکم و مجازات تهمت زدن چه میباشد؟ برای پاسخ به این پرسش میبایست به قوانین جزایی به خصوص قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد و با مطالعه و بررسی این قانون، به تعریف جرم تهمت زدن و مجازات آن پرداخت.
البته قبل از مراجعه به قانون مجازات اسلامی، بایستی به این نکته توجه داشته باشید که تهمت زدن، یک عمل قولی یا لفظی است. درواقع جرم افترا، به دو دسته افترای عملی و افترای قولی یا لفظی، تقسیم میشود و تهمت زدن، نوعی از افترای قولی یا لفظی میباشد.
در افترای عملی، مرتکب با انگیزه متهم شدن فرد دیگری، اقدام به قرار دادن اشیا و وسایلی که داشتن آنها، از منظر قانون، جرم بوده و سبب تعقیب دارنده میگردد، در محل خاصی نموده و بدین ترتیب، موجب مورد اتهام قرار گرفتن و تعقیب آن فرد دیگر، میشود. اما در افترای لفظی و همچنین در تهمت زدن، جرم، با نسبت دادن یک عنوان مجرمانه یا نشر آن، محقق میشود.
برای بررسی افترای قولی و بررسی اینکه تعریف جرم تهمت زدن چیست، باید به ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) مراجعه نمود. ماده 697 در تعریف اینکه جرم تهمت زدن چیست صراحتا بیان میدارد که ممکن است کسی به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را به طور صریح نسبت دهد یا آنها را منتشر کند، که مطابق قانون آن امر جرم به حساب می آید. در این صورت چنانچه مرتکب نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید به مجازات افترا و تهمت محکوم میگردد.
نکته: عنایت داشته باشید که در مواردی ممکن است نشر امور مارالذکر اشاعه فحشا محسوب گردد. در این حالت حتی در صورتی که مرتکب بتواند صحت اسناد را ثابت نماید، به مجازات مذکور محکوم میشود. این امر احتمالا از جهت تاثیری است که نشر این امور میتواند بر نظم و امنیت عمومی جامعه بگذارد.
به موجب این ماده قانونی میتوان گفت تهمت زدن، یعنی شخصی، به وسیله انتشار و درج در روزنامه ها یا سخنرانی در مجامع عمومی یا به هر وسیله دیگر، ولو با صحبت یا ارسال پیامک و … یک امر را که از منظر قانونگذار، ارتکاب آن، جرم میباشد و قابلیت اثبات آن نیز وجود ندارد، صراحتا به دیگری نسبت دهد.
نکته: نوع خاصی از تهمت زدن نیز تحت عنوان قذف وجود دارد که در قانون مجازات اسلامی به صورت جداگانه جرم انگاری شده است. در جرم قذف نیز مرتکب را با مجازات حد قذف روبرو خواهد شد.
حکم و مجازات تهمت زدن
میزان کیفر و مجازات تهمت زدن در ماده 697 قانون مجازات اسلامی توسط قانونگذار صراحتا بیان شده است. این تهمت زدن میتواند در خصوص داشتن رابطه نامشروع یا هر نوع تهمت دیگری به افراد باشد. در این موارد و در صورت شکایت شاکی و اثبات جرم تهمت، مرتکب به مجازات مندرج در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.
همانطور که گفته شد قانونگذار در ماده 697 قانون مجازات اسلامی به تعریف جرم تهمت پرداخته و در انتهای ماده نیز حکم مجازات تهمت را پیشبینی نموده است. براساس این ماده چنانچه تهمت از موارد مستوجب مجازات حدی نباشد، مرتکب به جزای نقدی درجه شش، محکوم میگردد.
توجه داشته باشید که به موجب ماده 19 قانون مجازات اسلامی، جزای نقدی درجه شش، به جزای نقدی بیش از شصت میلیون (000/000/60) ریال تا دویست و چهل میلیون (000/000/240) ریال گفته میشود.
همچنین منظور قانونگذار از عبارت “چنانچه مستوجب مجازات حدی نباشد” این است که در بسیاری از موارد، تهمت زده شده مشمول عنوان مجرمانه قذف میشود. به طور کلی مطابق ماده 245 قانون مجازات اسلامی، قذف عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هرچند که وی مرده باشد.
بنابراین درصورتی که شخصی به نحوی به دیگری تهمت بزند که مشمول عنوان قذف شود، به مجازات حدی این جرم محکوم میگردد. لازم به ذکر است که براساس ماده 250 قانون مجازات اسلامی، حد قذف، هشتاد ضربه شلاق میباشد. درنظر داشته باشید که شلاق حدی، شلاقی است که هیچگونه تخفیفی برای آن وجود ندارد و مرتکب تمام 80 ضربه شلاق را بایستی بخورد.
همچنین عنایت داشته باشید که چنانچه مرتکب، علاوه بر جرم تهمت، اقدام به ضرب و جرح بزه دیده نیز کرده باشد، علاوه بر مجازاتهای مارالذکر، به مجازات جرم ضرب و جرح نیز محکوم خواهد شد.
نحوه شکایت از جرم تهمت زدن
احتمالا تاکنون برای شما نیز این پرسش مطرح شده است که نحوه شکایت از جرم تهمت زدن چگونه است و با سپری کردن چه مراحلی، میتوان به عنوان شاکی از مرتکب این جرم در دادگاه شکایت نمود؟ از همین رو در این قسمت از مقاله قصد داریم چگونگی شکایت از جرم تهمت زدن و مراحل ثبت شکایت از جرم تهمت را بررسی کنیم لذا با ما همراه باشید.
- اولین مرحله شکایت از جرم تهمت زدن، ثبت نام درسامانه ثنا میباشد. به طور کلی بدون داشتن حساب کاربری سامانه ثنا، امکان ثبت شکایت از هیچ جرمی از جانب دفاتر خدمات قضایی وجود ندارد. درواقع ثبت شکایت و ارسال شکوائیه به دادگاه صالح جهت رسیدگی، توسط دفتر خدمات قضایی، صرفا با وجود حساب کاربری امکانپذیر است.
- در مرحله بعد شاکی میبایست اقدام به تنظیم متن شکواییه شکایت ازجرم تهمت زدن را تنظیم نماید. البته توصیه میشود که شاکی یا بزه دیده تنظیم متن شکوائیه تهمت را به یک وکیل کیفری بسپارد چراکه تنظیم شکوائیه و دادخواست امری تخصصی بوده و نیاز به دانش حقوقی دارد. البته توجه داشته باشید که چنانچه شاکی در خصوص شکایت تهمت وکیل بگیرد، دیگر نیازی به تنظیم شکوائیه و انجام دیگر مراحل شکایت تهمت نخواهد داشت.
- در مرحله پایانی نیز شاکی بایستی با در دست داشتن متن شکواییه تهمت، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید. در این مرحله، شاکی با پرداخت هزینه دادرسی و تایید شکوائیه اقدام به ثبت و ارسال شکایتنامه تهمت به دادسرای مربوطه و صالح خواهد نمود.
در ادامه این مطلب نیز نحوه رسیدگی به جرم تهمت زدن و مراحل رسیدگی به این جرم را مورد بررسی قرار میدهیم.
نحوه رسیدگی به جرم
مطمئنا این موضوع که نحوه رسیدگی به تهمت زدن به چه صورت بوده از اهیمت بسیار زیادی برخوردار است. درواقع مهمترین بخش یک شکایت نیز همین چگونگی روند دادرسی به جرم تهمت میباشد. ما در ادامه به صورت خلاصه و تیترگونه به بررسی مهمترین مراحل رسیدگی به جرم تهمت خواهیم پرداخت لذا لطفا با ما همراه باشید.
- قبل از هرچیز، بعد از ثبت شکایتجرم تهمت، پرونده به دادسرای مربوطه ارسال میشود.
- سپس در مرحله بعدی پرونده توسط معاونت ارجاع به یکی از شعبات دادسرا ارجاع و ارسال خواهد شد.
- پس از رسیدگی به وقوع جرم و انجام تحقیقات مقدماتی توسط دادسرا، دادیار یا بازپرس اقدام به صدور قرار تامینی مناسب درخصوص متهم مینماید.
- در این مرحله رسیدگی به شکایت مطروحه توسط دادیاری یا بازپرسی شعبه مرجوع الیه در دادسرا آغاز خواهد شد. دادیار یا بازپرس محترم در ابتدا ادله ارائه شده توسط شاکی را مورد بررسی قرار داده و اقدام به شروع تحقیقات مقدماتی نسبت به متهم مینماید.
- در مرحله بعدی پرونده به دادسرا ارسال شده تا تحقیقات توسط کلانتری نیز انجام شود.
- به طور خلاصه و در نهایت، یکی از دو قرار منع تعقیب و یا قرار جلب به دادرسی، توسط دادیاری یا بازپرسی محترم صادر میگردد.
- درصورت صدور قرار منع تعقیب تهمت بایستی با کمک گرفتن از یک وکیل دادگستری، اقدام به تنظیم متن اعتراض به قرار منع تعقیب ظرف مهلت مزبور نمایید.
- همچنین چنانچه بازپرس یا دادیار محترماقدام به صدور قرار جلب به دادرسی تهمت نماید، پرونده برای مطالعه و صدور کیفر خواست، نزد دادستان ارسال میشود. دادستان نیز حداکثر ظرف مهلت سه روز، موافقت یا عدم موافقت خود را با کیفرخواست صادرع اعلام خواهد نمود.
- در این مرحله چنانچه دادستان با کیفرخواست صادره موافقت نماید، پرونده جهت صدور رای به دادگاه کیفری ارسال میشود.
- قاضی محترم دادگاه کیفری، پرونده و ادله و مدارک موجود در آن را مورد بررسی قرار داده و اقدام به تعیین وقت جلسه رسیدگی جهت شنیدن اظهارات شاکی و متهم مینماید.
- در این مرحله قاضی محترم باتوجه به پرونده و اظهارات طرفین یا وکلای آنها تصمیم گیری نموده و اقدام به صدور رای مینماید.
- در مرحله اخر نیز هر یک از طرفین میتوانند به تصمیم و دادنامه صادره از دادگاه کیفری اعتراض و تجدیدنظرخواهی نمایند.
وکیل دعاوی کیفری
مباحث حقوقی به خصوص مبحث تهمت و مسائل مربوط به آن بسیار پیچیده و دشوار می باشند. به همین دلیل بهتر است قبل از هر اقدامی با یک وکیل تهران و با تجربه و متخصص در امور مربوطه مشورت نمایید.
چرا که طرح دعوی و تنظیم لوایح اشتباه و نادرست ممکن است به گونه ای به روند رسیدگی آسیب بزند که دیگر امکان تصحیح آن به هیچ عنوان نباشد.
تیم حقوقی وکیل زوم با استفاده از بهترین وکلای تهران، مجرب و مورد اعتماد آماده ارائه بهترین خدمات حقوقی به شما عزیزان می باشد.
همچنین در صورتی که مایل به پرداخت حق الوکاله نیستید می توانید بدون پرداخت حق الوکاله وکیل از خدمات تیم ما استفاده کنید.
در این صورت صرفا با پرداخت مبلغ لازم در طول روند رسیدگی و تمام مراحل دادرسی از خدمات وکیل پایه یک دادگستری بهره مند خواهید گردید. این خدمات شامل تنظیم دادخواست، تنظیم لایحه، مشاوره و غیره به طور دائم و تحت نظر وکیل تهران می باشد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع که جرم تهمت زدن چیست و همچنین به بررسی حکم و مجازات تهمت طبق قانون مجازات اسلامی و نحوه شکایت و رسیدگی به جرم تهمت زدن، میتوانید با وکلای معرفی شده در وبسایت وکیل زوم تماس گرفته و از خدمات حقوقی ایشان استفاده نمایید.
